Om klimaatneutraal, circulair en gezond te bouwen, moeten we overstappen op zogenoemde ‘biobased bouwmaterialen’. Maar wat zijn dat eigenlijk voor een materialen?

‘Biobased’ zegt iets over de oorsprong van een materiaal. Het zijn natuurlijke materialen die gemaakt zijn van hernieuwbare grondstoffen, ze ‘groeien’ dus letterlijk terug. En wel op korte termijn. Kort betekent hier binnen een termijn van 10 jaar. Dit is belangrijk omdat minerale grondstoffen uit de natuur, zoals klei, steen, aardolie of zand er vaak duizenden jaren over doen om te vormen. Deze materialen zijn wel natuurlijk maar noemen we niet bio-based en zijn ook minder duurzaam. In Nederland zijn er uitzonderingen; leem en klei zijn in Nederland namelijk wel nagroeibare- en dus biobased materialen. Leem en klei ‘groeien’ in Nederland weer snel aan en zijn gemakkelijk te winnen, maar dat geldt niet overal.

Biobased materialen voor in je huis

Een paar voorbeelden van natuurlijke materialen die op korte termijn teruggroeien zijn: hout, stro, hennep, mycelium, bamboe, grassen, wol, kurk, vlas, riet en lisdodde. Hiervan kan plaatmateriaal worden gemaakt voor verdere verwerking, maar ook andere materialen om te bouwen zoals bakstenen van leem of materiaal voor isolatie. De ontwikkeling in biobased bouwmaterialen gaat gelukkig heel hard.

Van Hier maakt bijvoorbeeld plaatmateriaal uit lisdodde, freesia bladeren, rietmaaisel, rozen’afval’ met een natuurlijke cellulose als bindmiddel. Dit kan op verschillende manieren worden toegepast. Bijvoorbeeld als wandafwerking en diverse oppervlakken van meubilair.

3 voordelen van biobased bouwmaterialen

1. Minder klimaatimpact

Beton en staal zijn materialen die enorm veel energie kosten om te produceren. Dat geldt veel minder voor biobased materialen; bovendien houden deze juist CO2 vast. Ook kan het materiaal dus weer teruggroeien, in tegenstelling tot bijvoorbeeld aardolie, dat gedurende miljoenen jaren is ontstaan en nu in korte tijd wordt opgebruikt. Nog een voordeel als we uitsluitend gaan (ver)bouwen met biobased materialen hebben we nooit afval.

2. Aardmaterialen worden schaars

Een van de belangrijke aardmaterialen, die ook in beton wordt gebruikt, is zand. En anders dan veel mensen denken, wordt deze grondstof schaars. Door de economisch groei en de aanhoudende verstedelijking wordt zand (silicium) over heel de wereld een schaarse grondstof, na water de tweede meest gebruikte op aarde. Naast beton wordt het gebruikt voor cement, glas, het asfalteren van wegen, voor de productie van onder meer filters, verf, tandpasta, smartphoneschermen en computers (siliciumchips).
Omdat woestijnzand onbruikbaar is voor beton en andere toepassingen, importeren ook landen als Saoedi-Arabië, die bekend staan als de grootste zandbakken ter wereld, zand. Alleen ruw, nat zand is geschikt.

3. Binnenklimaat kan verbeteren

Andere redenen om voor natuurlijk materiaal te kiezen zijn de gezondheid en het comfort. Bijvoorbeeld we gebruiken nu veelal isolatiemateriaal met piepschuim waardoor het te vochtig wordt in huis. Om dat op te lossen bouwen we weer allerlei ventilatie-installaties. Het is dus eigenlijk simpeler om natuurlijke materialen te gebruiken die het vocht opnemen.
Zo kunnen we ook als we binnenzijn van de voordelen van de natuur genieten.

Fotocredits: De foto’s bij dit artikel zijn afkomstig van, en eigendom van, The Exploded View, Orga Architect, Van Hier, Moodo interieurontwerp, Biobased Bouwen, Ecowonen en Wonen.nl